اثر هاوثورن
اثر هاثورن یا اثر هوثورن یک پدیده رفتاری است که به واسطه توجه و نظارت بر فرد، عملکرد و رفتار او بهبود مییابد. این پدیده برای اولین بار توسط هنری لندزبرگ در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد و در اصل محصول مطالعاتی است که در دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در هوثورن انجام شده بود.
اثر هاثورن در محیطهای مختلفی مانند محیط کار، آموزش و پرورش، و محیطهای پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته است. در محیط کار، نظارت مستقیم بر کارکنان و توجه به آنها میتواند باعث بهبود عملکرد آنها شود. در آموزش و پرورش، نظارت مستقیم معلمان بر عملکرد دانشآموزان و توجه به آنها میتواند به پیشرفت آنها منجر شود. در محیطهای پژوهشی، توجه پژوهشگران به شرکتکنندگان مطالعه میتواند باعث بهبود عملکرد آنها شود.
با این حال، برخی از شواهد نشان میدهند که بسیاری از نتایج اولیه در مورد اثر هاثورن اغلب با اغراق همراه بودهاند و این پدیده به تنهایی نمیتواند عامل بهبود عملکرد باشد. همچنین، برخی از مطالعات نشان دادهاند که این پدیده تنها در مدت کوتاهی از زمان تاثیرگذار است و پس از آن عملکرد فرد به حالت اولیه بازمیگردد.