اباحه چیست
اباحه در فقه به معنای حلال بودن و جایز شمردن چیزی است که در اصل حرام و غیرمجاز بوده است. این مفهوم در قانون مدنی نیز به کار میرود و به معنای اجازه تملک است. برای مثال، اجازه تملک مباحات در ماده 147 قانون مدنی به معنای اجازه تملک برای چیزهایی است که در اصل حرام نبوده و مجاز بودهاند. همچنین، اباحه شامل قصد و انشای مالک نیز میشود. به عنوان مثال، نثار مال در عروسی یا اذن در نهادن سرِ تیر بر سرِ دیوار که مصداق اباحهٔ تملک منافع است.
در فقه، اباحه به معنای حق تصرف در مال دیگری است که در مقابل غصب و حرمت تصرف در مال دیگری قرار میگیرد. به عنوان مثال، اباحه خوردنی یا نوشیدنیِ مهیّا شده از سوی میزبان برای مهمان، یا مشترک دانستن اموال و املاک.
تفاوت اباحه و حرام
اباحه به معنای مباح کردن، حلال دانستن، جایز شمردن و روا دانستن است. اباحه به فعل و ترک آن نسبت داده میشود و شخص در انجام یا ترک آن آزاد است و هیچ گونه طلبی در آن نیست. اباحه شرعی و عقلی است و از طرف شارع مقدس آزادی بر فعل یا ترک آن رسیده باشد.
اصطلاح حرام به معنای غیرمجاز، نامشروع، ناجائز و نامباح است. در فقه، حرام به فعل و ترک آن نسبت داده میشود و شخص در انجام یا ترک آن محدودیت دارد و انجام آن باعث وارد آمدن جرم و گناه میشود.
بنابراین، تفاوت اباحه و حرام در آزادی و محدودیت شخص در انجام یا ترک فعل است. در اباحه، شخص آزاد است و هیچ گونه طلبی در آن نیست، اما در حرام، شخص محدودیت دارد و انجام آن باعث وارد آمدن جرم و گناه میشود.